Радзімы край мой – Беларусь!

  • Автор записи:
  • Комментарии к записи:0 комментариев

З мэтай паглыблення ведаў вучняў па беларускай мове, літаратуры, краязнаўстве, этнаграфіі, развіцця   крытычнага мыслення, фарміравання камунікатыўнай культуры школьнікаў 19 лютага у Слабадской сярэдняй школе адбылася інтэрактыўная гульня “Ці ведаю я Беларусь?”, у якой прынялі ўдзел вучні 5-6 класаў. Знамянальна, што адбылася яна напярэдадні Міжнароднага дня роднай мовы.

Пачалося мерапремства з прачулых паэтычных слоў пра родную мову, з відэафільма пра нашу Бацькаўшчыну, пра яе цудоўныя краявіды. Гэта стварыла атмасферу беларускасці і настроіла каманды на гульню.

Далей дзве каманды — “Рамонкі” і “Васількі” – праявілі свае веды ў розных намінацыях:  “Мова маёй бабулі”,“Чым і кім славіцца мой край”, “Экалагічная”, “Гарады Беларусі”, “Што  ты ведаеш пра Беларусь”, “З крыніц спрадвечных” і іншых. Мерапрыемства прайшло цікава, сярод удзельнікаў не было раўнадушных.

Закончылася гульня кліпам Вансовіч Маргарыты “Мой край”, які яшчэ раз прадэманстраваў прысутным, якая прыгажая і непаўторная наша Беларусь, якая меладычная і напеўная наша родная мова.

Мерапрыемства садзейнічала фарміраванню ў вучняў паважлівых адносін да сваёй Айчыны, выхаванню  пачуцця гонару і глыбокай павагі да нацыянальных традыцый, звычаяў, культуры.

Продолжить чтениеРадзімы край мой – Беларусь!

Беларусь — мая краіна

З мэтай  паглыблення і абагульнення ведаў, атрыманых на ўроках гісторыі і літаратуры, развіцця крытычнае мыслення 3 лютага ў рамках мерапрыемстваў, прысвечаных Дню грамадзянскага, патрыятычнага і духоўна-маральнага выхавання ў Слабадской СШ  адбылася інтэрактыўная гульня  «Беларусь –мая краіна», удзельнікамі якой сталі вучні 9 класа.

Пачалося мерапрыемства з цудоўнага, меладычнага відэароліка пра краявіды нашай Бацькаўшчыны, які стварыў у аўдыторыі адпаведны настрой.  Затым вучні мелі магчмасць адказаць  на пытанні па літаратуры і гісторыі нашага краю, паказаць свае веды ў розных намінаых: “Гарады”, “Святы”, “Імёны”, “Прырода”, “Мастацтва”, “Гісторыя” і іншыя.

Вучні  актыўна праявілі сябе ў выпрабаваннях. Падчас гульні яе ўдзельнікі   прадэманстравалі  свае веды аб Беларусі і тым самым даказалі,  што заслугоўваюць звацца сапраўднымі беларусамі. Напрыканцы дзвяцікласнікі  прыйшлі да высновы, што Радзіма складаецца з малых спраў кожнага яе грамадзяніна.

Мерапрыемства садзейнічала выхаванню ў вучняў  павагі да культурнай спадчыны Беларусі, фарміраванню ў іх актыўнай жыццёвай пазіцыі беларуса-грмадзяніна і патрыёта.

Продолжить чтениеБеларусь — мая краіна

Заступніца зямлі беларускай

З мэтай фарміравання  ў вучняў уяўленняў пра асаблівасць духоўнага развіцця  беларускага народа, нацыянальнай самасвядомасці  ў Слабадской СШ для вучняў 9-11 класаў 20 снежня адбыўся Адзіны ўрок, прысвечаны жыццю і дзейнасці асветніцы, заступніцы зямлі беларускай Еўфрасінні Полацкай “Па слядах святой Еўфрасінні”.

У ходзе мерапрыемства вучні  пад кіраўніцтвам настаўнікаў Зябчанкавай Ж.В. і Кот С.М. здзейснілі падарожжа ў далёкае XII стагоддзе, узнавілі і пашырылі веды пра беларускую асветніцу і святую. Увазе вучняў быў прыпанаваны відэафільм пра Еўфрасінню Полацкую, які дазволіў актуалізаваць і сістэматызаваць веды школьнікаў  пра знакамітую палачанку. Вучні   ўспомнілі асноўныя факты з жыцця шматграннай асобы знакамітай беларускай жанчыны: заснаванне храмаў і манастыроў, якія сталі цэнтрам  асветы, стварэнне па яе просьбе ювелірам Лазарам Богшам  духоўнай святыні нашага народа- напрастольнага Крыжа-каўчэга,- адкрыццё жаночай шкоы для маладых дзяўчат, пераклад  і перапісванне кніг, мецэнацтва,  удзел у палітычным жыцці дзяржавы і г.д.

На Адзіным уроку, згодну плану ўзаемадзеяння ДУА “Слабадская сярэдняя школа” з Беларускай Праваслаўнай Царквой, прысутнічаў айцец Георгій, які служыць у Пружанскім храме Праабражэння Гасподня. Ён  паведаў аб тым, што Еўфрасіння Полацкая –першая  жанчына на Русі, далучаная да ліку святых, яе аднолькава высока шануе як праваслаўная, так і каталіцкая царква. У сваім выступленн святар больш падрабязна спыніўся на яе духоўным подзвігу, на рэлiгiйнай дзейнасці Ефрасiннi Полацкай, значэнні яе намаганняў, накiраваных на служэнне свайму народу.

На ўроку гучалі цудоўныя, меладычныя песні ў выкананні пеўчых храма Праабражэння Гасподня,  прысвечаныя застпніцы зямлі беларускай, святой Еўфрасінні, якія  не паінулі раўнадушнымі нікога з прысутных.

Напрыканцы ўрока вучні чыталі вершы беларускіх паэтаў, прысвечаныя вялікай палачанцы,  назвалі агульначалавечыя каштоўнасці, якімі кіравалася прападобная Ефрасiння, гаварылі про тое, што яны застаюцца духоўнымі арыенцірамі і  ў нашы дні,  і адлюстравалі іх у выглядзе сімвалічнай   “Пячаткі каштоўнасцей”.

Мерпапрыемства садзейнічала асэнсаванню вучнямі  велічы постаці асветніцы, яе ролі ў беларускай гісторыі і культуры, выхаванню  павагі да мінулага сваёй  Бацькаўшчыны, духоўнасці і  міласэрнасці.

Продолжить чтениеЗаступніца зямлі беларускай

Дарогамі Перамогі: Брэсцкая крэпасць

З мэтай пашырэння ведаў школьнікаў пра падзеі Вялікай Айчыннай вайны на тэрыторыі нашай краіны, асэнсавання вытокаў гераізму беларускага народа для вучняў 5, 8-11 класаў Слабадской СШ 9 снежня была арганізавана адукацыйная экскурсія па прадметах”Беларуская літаратура” і “Гісторыя Беларусі”  ў Музей абароны Брэсцкай крэпасці. Знамянальна тое, што мерапрыемства праходзіла ў Міжнародны дзень памяці ахвяр генацыду.

 У10-ці залах музея прадстаўлена каля 4 тысяч экспанатаў. З вялікай цікавсцю навучэнцы знаёміліся з экспазіцыямі музея «Уставай, вялікая краіна!»,  «Баявыя дзеянні ў раёне Брэста ў першыя дні вайны. Абарона крэпасці. Баі на Цярэспальскім і Валынскім умацаваннях», «Баі на Кобрынскім умацаванні» , «Абарона Цытадэлі» «Вялікая Перамога» і інш.,- прысвечанымі падзеям, што адбываліся ў чэрвені-ліпені 1941 года. Вучні ўважліва  слухалі  аповед экскурсавода пра лёс  абаронцаў крэпасці над Бугам. Знаёмства з экспазіцыяй «У памяці і сэрцы» дала магчымасць школьнікам адчуць і зразумець, што трагічныя падзеі далёкага 1941 года сталі пралогам Вялікай Перамогі і памяць пра іх нязгасная. Подзвіг абаронцаў натхняе кампазітараў, паэтаў, пісьменнікаў, мастакоў, фотакарэспандэнтаў, майстроў сцэны і кіно. Адмысловую сілу маюць кнігі, напісаныя ўдзельнікамі падзей. Неацэнная заслуга пісьменніка С.С.Смірнова ў раскрыцці подзвігу абаронцаў Брэсцкай крэпасці.

Кожны сапраўдны грамадзянін павінен ведаць сваю гісторыю,
традыцыі свайго народа, шанаваць памяць тых, дзякуючы каму мы зараз
шчасліва жывём пад мірным небам . Гэту святую зямлю над Бугам нашы вучні наведваюць кожны год. Стала добрай традыцыяй     пакласці кветкі да манумента “Смага” і пастаяць у хвіліне маўчання.

Мерапрыемства садзйнічала паглыбленню  ведаў вучняў пра жорсткія ваенныя гады,  выхаванню ў іх    пачуцця патрыятызму  на прыкладах гераічнай абароны роднай зямлі, захаванню гістарычнай памяці.

Продолжить чтениеДарогамі Перамогі: Брэсцкая крэпасць

Віктарына для знаўцаў беларускай мовы

  • Автор записи:
  • Комментарии к записи:0 комментариев

1) Вызначце род назоўнікаў гну, поні, шымпанзэ:

а) мужчынскі;
б) ніякі;
в) жаночы.
2) Адзначце «пятае лішняе»:

а) няўмека;
б) піскля;
в) прыгажуня;
г) непакора;
д) непаседа.
3) Адзначце словы, якія ўжываюцца толькі ў форме множнага ліку:

а) канікулы;
б) лісты;
в) камяні;
г) дажынкі;
д) сані.

Продолжить чтениеВіктарына для знаўцаў беларускай мовы

Вучымся перакладаць

Отпечаток – адбітак
Камыш – чарот
Ломоть – луста
Стеклышко – шкельца
Шиповник – шыпшына
Мусор – смецце
Занавески – фіранкі
Мечтатель – летуценнік
Ремень – пасак
Капкан – пастка
Челюсть – сківіца
Бархат – аксаміт
Сплетник – пляткар
Случай, повод – нагода
Корыто – начоўкі
Высокомерие – пагарда
Отсчет – адлік
Остаток – рэштка
Конюшня –стайня
Шелуха – шалупінне
Улитка – смоўж
Ларец – куфэрак
Кучер – фурман
Оттепель – адліга
Шлепанцы – шлапакі
Достоинство – годнасць
Неряшливо, небрежно – неахайна
Мгла – мгла
Хлопок – бавоўна
Высокомерно, тщеславно – пыхліва
Скатерть – абрус
Кровать – ложак
Сладость – слодыч
Крестик – крыжык
Мошенник – махляр
Крыжовник – агрэст
Весы – шалі
Шарф – шалік
Заноза – стрэмка
Носки – шкарпэткі

Продолжить чтениеВучымся перакладаць

Па сцяжынках фальклорнай спадчыны

Шмат гадоў у Слабадской школе працуе “Фальклорна-драматычнае” аб’яднанне па інтарэсах, заняткі ў якім садзейнічаюць развіццю камунікатыўных уменняў і навыкаў школьнікаў, развіваюць навыкі міжасабовых зносін і супрацоўніцтва.

Мэта аб’яднання-забеспячэнне ўмоў для развіцця творчых здольнасцей вучняў сродкамі фальклору і тэатральнага мастацва. У аснове заняткаў “Фальклорна-драматычнага” аб’яднання па інтарэсах ляжыць самадзейнасць вучняў, таму тут найбольш ярка выяўляюцца асоба школьніка, яго інтарэсы, схільнасці, унутраны свет, маральныя і эстэтычныя ідэалы.

Вучні кожны год з цікавасцю рыхтуюць новае тэатралізаванае прадстаўленне. Традыцыйна – гэта “Вячоркі” з беларускімі народнымі жартамі і анекдотамі, меладычнымі і вясёлымі песнямі, з задорнай “Полечкай” і з жартоўнымі прыпеўкамі.

 Праца ў гэтым накірунку працягваецца і ў гэтым навучальным годзе. Настаўнікаў,  вучняў і іх законных прадстаўнікоў у маі 2024 года чакаюць новыя “Вячоркі”!

Дзейнасць “Фальклорна-драматычнаг ” аб’яднання па інтарэсах пашырае веды вучняў аб нацыянальных асаблівасцях родной культуры, развівае іх матывацыю да пазнання і творчасці, фарміруе практычныя ўменні і навыкі ў тэтральнай дзейнасці, пачуццёва-эмацыянальную сферу навучэнцаў і мастацкі густ, садзейнічае  патрыятычнаму, ідэалагічнаму, эстэтычнаму і маральна-этычнаму выхаванню школьнікаў.

Продолжить чтениеПа сцяжынках фальклорнай спадчыны

Рыхтуемся да ЦЭ

Ужыванне і правапіс часціц не, ні

Ужыванне часціц не і ні абумоўлена іх значэннем.

Ужыванне часціцы не

Значэнні часціцы не Калі ўжываецца Прыклады
Адмаўленне Калі знаходзіцца пры выказніку З касою пагоды не чакаюць.

Служба не дружба.

Гэта не чорны колер.

Сцвярджэнне Не + магчы + не + інфінітыў З усім гэтым я не мог не пагадзіцца.

Я не мог не сказаць вам гэта.

У рытарычных сказах Каму не вядома імя асветніка Францыска Скарыны?

Дзе ж я мог не заехаць?

Ужыванне часціцы ні

Значэнне часціцы ні Калі ўжываецца Прыклады
Узмацненне адмаўлення Не (няма, нельга, няможна) + ні Нельга спыніцца ні на хвіліну.

На вуліцы ні душы (маецца на ўвазе няма ні душы).

Узмацненне сцвярджэння Што (б) ні, хто (б) ні, як (бы) ні, куды (б) ні, дзе (б) ні і пад. Дзе ні пойдзеш, песні кружаць роем.

Куды ні глянь, усё бялютка.

Значэнне злучніка ў адмоўным сказе Можна замяніць злучнікам і Я ні ў жыцці, ні ў людзях не зняверыўся (і ў жыцці, і ў людзях).
Няўпэўненасць Ва ўстойлівых выразах (фразеалагізмах) Ні хаты ні лапаты, ні складу ні ладу, ні жывы ні мёртвы і пад.

Адрознівайце: не раз (многа раз, часта) – ні разу (ніколі); не адзін (многа) – ні адзін (ніхто): ні адзін не ведаў – не адзін ведаў, ні адзін не прыйшоў – не адзін прыйшоў; ні разу не бачыў – не раз бачыў, ні разу не гаварыў – не раз гаварыў.

Устаўце патрэбную часціцу (не або ні):

У сэрцы … было ўжо месца … любасці, … захапленню, … радасці.
Я … разу … быў у Маскве.
Як тут … сказаць!
На небе … хмурынкі.
Амаль усё, за што б … браўся хлопец, давалася яму лёгка.
Я … мог … заехаць да вас.
… раз мне даводзілася быць у гэтых месцах, але я … разу … бачыў мядзведзя, хоць ён тут і водзіцца.

КЛЮЧ.

У сэрцы  не  было ўжо месца ні любасці, ні захапленню, ні радасці.
Я  ні разу  не быў у Маскве.
Як тут  не  сказаць!
На небе  ні хмурынкі.
Амаль усё, за што б  ні браўся хлопец, давалася яму лёгка.
Я не  мог  не заехаць да вас.
Не  раз мне даводзілася быць у гэтых месцах, але я  ні разу  не бачыў мядзведзя, хоць ён тут і водзіцца

Продолжить чтениеРыхтуемся да ЦЭ

Неўміручыя вершы “Жывой класікі”

Ва ўстанове адукацыі “Слабадская сярэдняя школа” з мэтай павышэння цікавасці вучняў да чытання, развіцця і захавання  высокіх маральных каштоўнасцей і ідэалаў беларускага грамадства прайшоў першы этап рэспубліканскага конкурсу юных чытальнікаў “Жывая класіка”. Конкурс прысвечаны Году міра і стварэння.

Пераможцай стала Малюска Ангеліна, вучаніца 9 класа. Дзяўчынка падрыхтавала мастацкае чытанне  верша Эдзі Агняцвет “Чэрвень ідзе”. Дзякуючы ёй  вучні ўстановы адукацыі пазнаёміліся з цудоўным творам беларускай літаратуры. Вучаніца  паказала артыстызм выканання, глыбіню пранікнення ў сэнс твора, стварыла сцэнічны вобраз адпаведна  вершу.

Мерапрыемства садзейнічала пашырэнню чытацкага кругагляду школьнікаў, развіццю іх творчых здольнасцей, выхаванню вучняў на лепшых узорах нацыянальнай літаратуры.

https://drive.google.com/file/d/1eIFNLwj8h7vCDRKYKR2j5ZCS0WIBa-Q-/view?usp=share_link

Продолжить чтениеНеўміручыя вершы “Жывой класікі”

Як падрыхтавацца да ЦЭ па беларускай мове

У гэтым навучальным годзе выпускнікі будуць здаваць цэнтралізаваны экзамен у форме тэсціравання.  Гэта дазволіць  аб’ектыўна ацаніць веды кожнага выпускніка, забяспечыць навучэнцам роўны доступ да атрымання вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі.

Тэсціраванне мае на мэце праверку ступені валодання выпускнікамі школ усімі літаратурнымі нормамі беларускай мовы: арфаэпічнымі, лексічнымі, акцэнталагічнымі, граматычнымі, стылістычнымі, арфаграфічнымі і пунктуацыйнымі.

Заданні тэсту адпавядаюць наступным раздзелам курса беларускай мовы:

♦  Мова. Маўленне. Тэкст.

♦  Арфаэпія і арфаграфія.

♦  Лексіка і фразеалогія.

♦  Словаўтварэнне  і  арфаграфія.

♦  Марфалогія і арфаграфія.

♦  Сінтаксіс і пунктуацыя.

Продолжить чтениеЯк падрыхтавацца да ЦЭ па беларускай мове