Беларускія  адпаведнікі да рускіх прыказак і прымавак 

Попытка – не пытка .	Спроба – не хвароба.
Утро вечера медреннее.	Пераначуем – болей пачуем.
Муж и жена – одна сатана.	Мужык  і жонка – найлепшая сполка.
Не до мелочей, когда пришла большая беда	Не да парасят, калі свінню смаляць.
С волками жить – по волчьи выть.	На чым вазку едзеш, таму і песенькі спявай.
Во всём нужно соблюдать чувство  меры   меры.	Лішняга і свінні не ядуць.
Яблоко от яблони недалеко падает.	Якое дрэва, такі і клін, які бацька, тапкіт  такі сын.
Близ  Близок локоток, да не укусишь.	Блізка відаць, да далёка дыбаць.
Не лезь не в свое дело.	Не  сунь носа ў чужое проса.
Как о стенку горох	Як пугай па вадзе
Клевать носом	Вадзіць дзяды
Как угорелый	Як муха на смале
Ни с того ни с сего	Без нічога ніякага

Закончы прыказку

Ваўкоў баяцца … ( у лес не хадзіць).

У чужым воку саломку бачым… (у сваім бервяна не заўважаем).

Хто апарыцца на малацэ… ( той і на ваду дзьмухае).

Было б балота… ( а чэрці знойдуцца).

Век жыві… ( век вучыся).

Гром не грымне… ( мужык не перахрысціцца)

Гультай за работу… ( мазоль за руку).

Каб ведаў, дзе ўпадзеш… (то саломкі падаслаў бы).

З ваўкамі жыць… ( па-воўчы выць).

Бадлівай карове… ( бог рог не дае).

Ведае кошка… (чыё сала з’ела).

Добрая слава на палічцы ляжыць… (а дрэнная па дарожцы бяжыць).

Прыйдзе каза да воза….(ды не будзе сена).

Кожнай агародніне …(свой час)

Тлумачальны слоўнік

 ХАЛЕПА

У беларускай мове такое размоўнае, гаваркое слова ёсць — «халепа». Па-руску тлумачыцца яно як «мокрая (снег с дождем) погода»: «Халепа страшная была, секла, ды яшчэ з ветрам» (У. Дубоўка) , «Мокры снег гусцеў і гусцеў, і нарэшце халепа запаланіла ўсё навокал» (Б. Шчарбатаў).

Згадзіцеся, цікавая назва! Быццам створаная з гукаў восеньскай рэчаіснасці. Прынята лічыць, што ўзнікла яна ў асяроддзі калужскіх жыхароў, хаця не выключана, што ў адначассе магла з’явіцца і на этнічнай тэрыторыі Беларусі. Ёсць жа ў нас вёскі з сугучнымі назвамі: Халіпы на Магілёўшчыне, Халяпінка на Віцебшчыне, Халап’я на Брэстчыне. А згодна з «Геаграфічным слоўнікам Каралеўства Польскага і іншых славянскіх краёў», горад Жлобін, што на Гомельшчыне, яшчэ ў канцы ХV стагоддзя меў назву Хлепен, альбо Хлепень.

Ва ўкраінскай мове акрамя прыведзенага тлумачэння існуе і іншае, больш распаўсюджанае — «бяда, непрыемнасці, цяжкасці»: «влипнути в халепу, вскочити в халепу, набратися халепи, наробити халепи». Дарэчы, на Украіне прозвішча Халепа — нярэдкае між людзей. Хутчэй за ўсё такой мянушкай называлі ў даўніну тых, хто нарадзіўся ў восеньскую непагадзь, альбо заўзятараў спрачацца, дакучаць астатнім. «Няхай йому халепа будзе!» — казалі пра такіх.

ПАХОДЖАННЕ НАЗВАЎ БЕЛАРУСКІХ МЕСЯЦАЎ

Студзень  — першы месяц года ў грэгарыянскім календары, мае 31 дзень. Назва гэтага месяца ў многіх эўрапейскіх мовах паходзіць ад лацінскай Ianuarius (месяц прысьвечаны богу Янусу). У беларускай мове назва паходзіць ад слоў сцюдзіць або сцюжа.

Люты — другі месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 28 дзён у звычайны год і 29 дзён у вісакосны. Назва гэтага месяца ў многіх еўрапейскіх мовах паходзіць ад лацінскай Februarius (месяц прысвечаны Фэбруусу — богу ачышчэння).

Сакавік — трэці месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 31 дзень. Назва гэтага месяца ў многіх еўрапейскіх мовах паходзіць ад лацінскай Martius (ад Марса, бога вайны).Напачатку сакавік быў першым месяцам года ў рымскім календары. У 45 годзе да н. э. Юлій Цэзар увёў рэформу календара, і першым месяцам года стаў студзень. Пры ўмове, што сакавік — першы месяц года, атрымаем, што кожны дзень года мае пастаянны нумар, незалежна ці ў вісакосны ці ў просты год. А цяпер, калі год пачынаецца ў студзені, 1 сакавіка мае нумар 60 у простым годзе, але 61 у вісакосным.

Красавік  — чацвёрты месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 30 дзён.Назва гэтага месяца ў лаціне Aprilis паходзіць або ад слова aperire (адчыняць, раскрываць — расліны распускаюцца) або ад этрускага імя Apru багіні Афрадыта.

Травень (Май) — пяты месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 31 дзень.Назва гэтага месяца ў лаціне Maius паходзіць ад багіні Маі. Назву май у беларускай мове можна патлумачыць не толькі запазычаньнем з лацінскай, польскай ці рускай.  Май — таксама назва зеляніны, асабліва ліставых дрэваў.

Чэрвень  — шосты месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 30 дзён. Назва гэтага месяца ў лаціне Junius паходзіць ад багіні Юна (Юнона?), жонкі Юпітэра. У чэрвені адбываецца летняе сонцастаяньне.

Ліпень  — сёмы месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 31 дзень. Назва гэтага месяца ў лаціне Iulius паходзіць ад імя імператара Юлія Цэзара. Раней ліпень называўся Quintilis (пяты) бо быў пятым, пачынаючы ад сакавіка.

Жнівень  — восьмы месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 31 дзень. Назва гэтага месяца ў лаціне Augustus паходзіць ад імя імператара Актавіяна Аўгуста. Раней жнівень называўся Sextilis (шосты), бо быў шостым, пачынаючы ад сакавіка. Гэты імператар, пажадаў не толькі месяц у свой гонар, але і каб колькасьць дзён у ім была не меншая, чым у ліпені, месяцы Юлія Цэзара, таму гэты месяц парушае чаргаванне 31—30.

Верасень  — дзявяты месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 30 дзён.Назва гэтага месяца ў лаціне September паходзіць ад слова septem — сёмы, яго парадкавы нумар, пачынаючы ад сакавіка.У верасні адбываецца восеньскае раўнадзенства. Святы: 1 верасьня — дзень ведаў.

Кастрычнік  — дзясяты месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 31 дзень. Назва гэтага месяца ў лаціне October паходзіць ад слова octo — восьмы, яго парадкавы нумар, пачынаючы ад сакавіка. Беларуская назва месяца паходзіць ад слова «кастрыца». У гэтым месяцы ў даўнейшыя часы беларусы церлі ды трапалі лён, з якога ападала шмат кастры.

Падзеі месяца:  Дні становяцца карацейшымі і халаднейшымі.    Працягваецца лістапад.    Адлятаюць у вырай гракі, шпакі, дразды. Закончваецца лінька пушных звяроў. Грыбы: зялёнкі і падзялёнкі.

Лістапад — адзінаццаты месяц года ў грэгарыянскім календары. Мае 30 дзён. Назва гэтага месяца ў лаціне November паходзіць ад слова novem — дзявяты, яго парадкавы нумар, пачынаючы ад сакавіка.

Снежань — апошні, дванаццаты месяц грэгарыянскага календара. Складаецца з 31 дня.   Назва месяца ў многіх еўрапейскіх мовах паходзіць ад лацінскай December — дзясяты месяц, бо пэўны час было толькі 10 месяцаў, а студзень і люты былі даданыя пазней,  а ў беларускай — ад словаў снег, снежны. Галоўныя святы ў снежні: Каляды і Новы год.